Çocuklar size, “Bugün çok canım sıkılıyor, biraz konuşalım mı” diye gelmezler. “Oyun oynayalım mı”? derler.
Çocuklarınız için yardım almaya geldiğinizde danışmanlar çocuğunuza “neler oldu anlat bakalım”, “hayatında ters giden bir şeyler mi var?” demezler. “Seninle biraz oyun oynayalım mı ? ”derler.
Oyun; çocuğun dünyasında sıradan bir şey değildir. Oyun,hayatı anlamak ve anlamlandırabilmek için çocuğun geçtiği en önemli yollardan biridir.
O halde elimizde oyun gibi sihirli bir değnek varken, çocuklarımızın dünyasına ulaşmak için bu sihirli değneği neden işlevsel bir şekilde kullanamıyoruz?
Öncelikle Doğru Bildiğimiz Yanlışlardan Vazgeçmeliyiz, Nedir Bu Yanlışlar;
Evet Kıymetli anne babalar, yukarıda gördüğünüz tüm maddeler yanlış. Nasıl olur diye sorduğunuzu duyar gibiyim.
Oyun, çocuk için varoluşsal bir alandır. Bu ne demektir?
Çocuk, hayatı oyun ile öğrendiği gibi oyun ile kendisini ifade etme alanı da bulur. Evde oyun oynayan çocuklar, karar vermeyi, bir işe başlama-sürdürme ve sonlandırabilme becerilerini, problem çözmeyi, enerjilerini boşaltmayı ve duygularını oyun yolu ifade etmeyi öğrenirler.
Çocuklar oyun döneminde ne kadar çok ve hareketli oyunlar oynarsa öğrenme beceril eri o kadar aktif olur.
Oyun, bir strateji geliştirme aracıdır. Oyun, çocukların hayal dünyasını, koordinasyon becerilerini hatta hatta akademik başarılarını dahi doğrudan olumlu etkileyen bir süreçtir.
Çocukların, akranları ile oynadığı oyunlar onları girişken ve daha sosyal yaparken; anne babaları ile birlikte oynadıkları oyunlar ise evde iletişimi güçlendirir. Anne- baba ve çocuklar arasında güçlü bir bağ kurar, pozitif bir iletişim sağlar.
Anne- Babalar Çocuklarla Nasıl Oyun Oynamalı?
Çocuklarla oyun oynarken yapılan en büyük hatalardan biri bizlerin anne babalar, çocukların ise yine evin küçük evlatları gibi olmasıdır. Burada nasıl bir sorun var? Şöyle ki dostlar; rol dağılımı bu şekilde olduğunda ve bizler bir şeyler öğretme telaşımızdan vazgeçmediğimizde, bu birlikteliğin adı ne yazık ki “oyun” olmuyor. Çocuklarla bu tarz yapılandırılmış ortamlarda kaliteli zaman geçirmekten söz edilemiyor.
Çocukla kaliteli zaman geçirmek, güvenli, sevgi dolu ve eğlenceli bir ilişki kurmak için, öncelikle oyunun liderliğini çocuklara bırakmak gerekiyor. Yetişkinlerin öğretme kaygısından vazgeçerek, çocukla çocuk olması ve onun coşkusuna gerçek bir coşku ile karşılık vermesi çocuklara iyi geliyor ve aradaki ebeveyn çocuk ilişkisini güçlendiriyor.
Oyun oynarken bizleri bekleyen işlerden, zihnimizdeki düşüncelerden ve elimizdeki telefonlardan uzak bir şekilde, çocukları gerçek manada görerek, duyarak ve anlayarak oyunun içine girmek, onlara saatlerce sesimizi duyurmaya çalışmaktan çok daha etkilidir.
Etkili bir oyun, çocukla ebeveyn arasında öyle güçlü bir bağ oluşturur ki çocuklar da bu tarz oyunlar sonrasında anne- babalarını görmeyi ve dinlemeyi öğrenirler.
Çocuklar ne öğrettiğinizden ziyade ne hissettirdiğinize odaklanırlar. Hiç bir insana, kötü bir şey hissettirerek, iyi şeyler yaptıramazsınız.
Sevgili veliler, ebetteki tüm anne babaların dış dünyada onları bekleyen sorumlulukları, yorgunlukları ve belki de hiç dile gelmeyen yığınla yükleri vardır. Fakat sebep ne olursa olsun hiç bir şey evlatlarımızdan daha değerli değildir. En basit bir yemeği dahi yapmak için püf noktalarını bilmek, zaman ayırmak ve emek vermek gerekirken, çocuklarımızı hayatın akışına emanet etmek doğru değildir.
Düşünmeden, öğrenmeden, araştırmadan, sadece beslenme ve barınma ihtiyaçlarını karşılamak çocuk yetiştirmek değildir. Yorgunluğa rağmen sabır ve tahammül göstermek, çocuklarımız için kendimizi geliştirmek ve emek vermek dünyadaki değer verdiğimiz her şeyden çok daha elzemdir.
Unutmayalım ki, okul öncesi, ilkokul, ortaokul çocuklarımızın hepsi için oyun bir ihtiyaçtır. Hatta lisedeki çocuklarımız için dahi yaşlarına uygun oyunlar oynamak onlarla da bağ kurmanın en güzel yoludur.
Esas olan çocukların keyif alması ve ailece nitelikli zaman geçirmektir.
Zeka oyunları ve legolar aileler arasında çok popüler olmasına rağmen çocukları asıl geliştiren ve değiştiren oyunlar, evdeki doğal malzemeleri kullanarak çocuklarda merak ve ilgi uyandıran hayali oyunlar üretmektir.
Yapılandırılmamış, aile tarafından tavsiyeler içermeyen, çocuk ve yetişkinlerin o an birlikte tasarladığı ve doğaçlama olarak geliştirilen evcilik, öğretmencilik, kuaförcülük gibi çocukların ilgi ve istekleri doğrultusunda hayal güçlerini devreye koyarak oynanan oyunlara daha fazla yer verilmelidir. Yine eski sokak oyunları için imkan hazırlamak çok yerinde bir karar olacaktır. Saklambaç, yakartop, istop gibi.
Okunan öykü ve kitapların kahramanlarını canlandırarak aile bireylerinin tiyatral bir şekilde rol yapmaları ve bu rolleri birbirleri ile değiştirmeleri tavsilerimiz arasındadır. Dikkat ve odaklanma oyunları da son derece keyifli ve geliştirici oyunlar arasındadır.
Evet- hayır yarışması, sessiz sinema oyunları, bir eşyayı saklamak ve sıcak soğuk gibi yönergelerle oyuna yön vermek gibi çok çeşitli faydalı oyunlar bulunabilir.
Sanatsal ve kültürel faaliyetlere yer veren oyunlar kaliteli zaman geçirmek için eşsiz fırsatlardır. Bir çocuğa ödev başlığı altında bir şeyleri sunmak yerine eğlenceli oyunlar aracılığı ile ilgi ve merak uyandırmak kısacası öğrenmeyi sevdirmek ancak ve ancak oyun ve etkinlikler aracılığı ile mümkündür.